8. KLONOWANIE – ABC BIOETYKI – KS. ARTUR KATOLO

Klonowanie jest techniką biologiczną, pozwalającą na uzyskanie organizmu potomnego, będącego dokładną, genetyczną kopią organizmu macierzystego.

Techniki klonowania:

  1. Metoda przeszczepu jąder komórkowych:
    • przygotowanie jądra komórki somatycznej (które będzie sterowało rozwojem komórki jajowej);
    • przygotowanie komórki jajowej (wypreparowanie jądra komórkowego);
    • wszczepienie jądra komórki somatycznej w miejsce jądra komórki jajowej (rozpoczyna się rozwój powstałej w ten sposób zygoty);
    • przeniesienie embrionu do narządów rodnych.
  2. Metoda podziału bliźniaczego;
    mikrochirurgiczne przecięcie zarodka, gdy znajduje się w stadium od dwóch do ośmiu komórek. Na początku rozwoju embrionalnego, komórki posiadają zdolności multipotencjalne, to znaczy, że mogą przejmować i zastępować funkcje brakujących komórek, włącznie z odbudowaniem brakujących. W ten sposób można otrzymać jednojajowe bliźniaki, które posiadają identyczną strukturę białkową oraz te same cechy dziedziczenia; w tym przypadku bliźnięta są dla siebie klonami.

Z historii zagadnienia:

  • 1938 – Pincus demonstruje trzy samice królika, które rzekomo zostały otrzymane poprzez działanie szoku temperaturowego na niezapłodnione komórki jajowe.
  • 1978 – Ilmensee dokonuje przeszczepu przedjądrzy w zapłodnionej komórce jajowej myszy.
  • 1984 – McGrath i Solter powtarzają doświadczenie Ilmensee’go, bez większych sukcesów.
  • styczeń 1997 – pierwsze udane klonowanie owcy metodą przeszczepu jąder komórkowych (Wielka Brytania).

Klonowanie jako technika inżynierii genetycznej niesie ze sobą następstwa na płaszczyźnie biologicznej, psychologicznej i społecznej. Jakiego rodzaju są te następstwa?

1. Następstwa biologiczne.

Klonowanie ogranicza zmienność i możliwości przystosowawcze organizmu do warunków środowiska zewnętrznego. Wykluczając wymianę informacji genetycznej, przyczynia się do wyeliminowania procesów rekombinacji i mutacji, będących podstawą dziedziczenia zmienności organizmów. Klonowanie nie stwarza więc czegoś nowego, a jedynie eliminuje polimorfizm. Efektem zaś tego rodzaju działania jest fakt, że klony są mniej żywotne od osobników otrzymanych tradycyjną metodą prokreacji.

2. Następstwa psychologiczne.

Jedną z propozycji zastosowania klonowania u ludzi, jest chęć powielania jednostek wybitnych. Należy stwierdzić, że tego rodzaju działanie eliminowałoby autentyzm własnego istnienia klona, wolność pierwszego odkrycia siebie. Klon w tym przypadku byłby jedynie kopią bytu już istniejącego wcześniej; nastąpiłaby utrata poczucia tożsamości przez klona.

3. Następstwa społeczne.

Klonowanie może przyczynić się do wzrostu roli prawa w ustalaniu stosunków rodzinnych i stosunków pokrewieństwa. Ponadto, jako instrument eugeniki, mogłoby zostać wykorzystane do stworzenia społeczeństwa składającego się z „planowanych ludzi”. Zjawisko „klonizmu” i „klonowości” stałoby się nową formą ostracyzmu społecznego, lub mogłoby zostać wykorzystane do osiągnięcia elitaryzmu genetycznego, które decydowałoby o rolach i funkcjach społecznych.

Jaką ocenę moralną można wystawić technikom klonowania ?

Klonowanie eliminuje rodzinę jako instytucję powołaną do przekazywania życia i jego wychowania; laboratorium zamiast rodziny. Następuje zanegowanie sensu ludzkiej płciowości. „Przekazywanie życia ludzkiego jest powierzone przez naturę aktowi osobowemu i świadomemu i jako takie jest poddane najświętszym prawom Bożym, prawom niezmiennym i nienaruszalnym, które wszyscy powinni przyjąć i zachować. Nie można więc używać środków ani iść za metodami, które mogą być dozwolone w przekazywaniu życia roślin i zwierząt.” (DV, wstęp, n. 4)

Klonowanie ingeruje w jedyność i niepowtarzalność osoby ludzkiej. Otrzymany tą drogą człowiek staje się produktem hodowlanym, który później może być wykorzystany do transplantacji organów, eksperymentów lub do transakcji handlowych. Zostaje w ten sposób naruszone prawo do życia i samostanowienia; osoba staje się rzeczą, o której pochodzeniu i przeznaczeniu decydują inni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

CAPTCHA ImageChange Image