POKÓJ BOŻY – SZALOM

W Ewangelii wg św. Łukasza (Łk 1,28) jest opisana scena zwiastowania, która zaczyna się słowami anioła Gabriela skierowanymi do Maryi: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z tobą”. Tymi słowami pozdrowienia anielskiego modlimy się codziennie: „Zdrowaś, Maryjo…” Od wieków modlitwa ta utrwaliła się w polskiej tradycji, chociaż jej tekst nie odpowiada dokładnie greckiemu oryginałowi Ewangelii, gdzie Gabriel pozdrawia Maryję słowami: „Raduj się” (daruję czytelnikom greckie literki). Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, kiedy uświadomimy sobie, że anioł musiał mówić do Maryi w języku hebrajskim (lub aramejskim). Według najnowszych badań Ewangelie zostały napisane w świętym języku liturgii żydowskiej, a dopiero później przetłumaczone na język grecki. Tak więc anioł powiedział naprawdę „Szalom lach Mariam”, co dosłownie znaczy „Pokój tobie, Maryjo”. Tak właśnie brzmi dzisiaj początek „Pozdrowienia anielskiego” odmawianego przez wiernych w katolickim kościele rytu hebrajskiego w Izraelu. Tymi samymi słowami zwrócił się Anioł Pana do Gedeona (Sdz 6,23): „Pokój z tobą!” Jest to tradycyjne, czcigodne żydowskie pozdrowienie. Odnajdujemy je we wszystkich listach św. Pawła, które zaczynają się zwykle: „łaska wam i pokój”. Niestety, sens polskiego słowa „pokój”, którym tłumaczymy hebrajskie słowo szalom, nie oddaje głębi jego znaczenia.

Co oznacza słowo „pokój”?
Według słownika słowo „pokój” ma w języku polskim dwa znaczenia – stan wypływający z braku trosk i kłopotów (spokój) oraz stan braku wojny. Dowiadujemy się, czym nie jest pokój, ale to zupełnie nie wystarcza, aby pojąć, co oznacza szalom – pokój Boży. Przecież gdy zmartwychwstały Jezus stanął przed uczniami, którzy wystraszeni siedzieli zamknięci, i powiedział: „Pokój wam!” (J 20,19) – nie chciał chyba dać im do zrozumienia, że ma pokojowe zamiary albo że nie chce swoją osobą sprawić uczniom kłopotu… Zrozumiemy słowa Pana, gdy uświadomimy sobie znaczenie słowa, którego użył: szalom!

Szalom – co to znaczy?
Hebrajskie słowo szalom (pokój) ma ten sam rdzeń, co słowo pokrewne szalem – cały, kompletny, nienaruszony, wierny, w zgodzie. Według Franza Mussnera „Szalom zawiera w sobie następujące pojęcia: pokój, radość, wolność, integralność, pojednanie, wspólnota, harmonia, sprawiedliwość, prawda, komunikacja. Szalom panuje na świecie, gdy są uporządkowane wszystkie wzajemne relacje, stosunki między Bogiem a człowiekiem oraz między wszystkimi ludźmi. W słowie szalom zbiega się historia zbawienia i dzieje powszechne, spina ono jakby klamrą królestwo Boże i świat”. Pięknie pisze też na ten temat brat Efraim: „Słowo szalom znaczy właściwie to, co jest zupełne. Ten, kto żyje w pokoju, to ten, kto jest zupełny, w kim wszystko stanowi całość, kto nie jest pęknięty, rozdwojony; nie może to być człowiek, który głowę ma w biurze, połową ciała jest w łóżku lub przy stole, a drugą połową swojej istoty oddaje się przyjemnościom”.

Szalom oznacza więc pełnię istnienia
Jakże inaczej zabrzmią teraz słowa Jezusa – „Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak, jak daje świat, Ja wam daję” (J 14,27); albo słowa św. Pawła: „A pokój Boży, który przewyższa wszelki umysł, będzie strzegł waszych serc i myśli” (Flp 4,7). Zapadną nam głęboko w serce, pełne wdzięczności wobec tak cudownych obietnic.

W Starym Testamencie (1 Krn 22,9) występuje również pojęcie „mąż pokoju” – „Oto urodzi ci się syn, będzie on mężem pokoju, bo udzielę mu pokoju ze wszystkimi wrogami jego wokoło; będzie miał bowiem na imię Salomon” (hebr. Szlomo – mąż pokoju). Pełna znaczenia jest także nazwa świętego miasta: Jerozolima (hebr. Jeruszalaim – miasto pokoju).

Prorok Izajasz zapowiada: – „Nazwano go imieniem […] Książę Pokoju (hebr. sar-szalom)” (Iz 9,5) – jest to więc tytuł mesjański. O Mesjaszu pisze prorok Micheasz: „Ten będzie pokojem (w oryginale hebrajskim szalom – Mi 5,4). Autor Listu do Hebrajczyków słowa Psalmu 110 „Tyś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka” odnosi do Jezusa wyjaśniając, że „Imię jego [Melchizedeka] oznacza najpierw króla sprawiedliwości, a następnie także Króla Szalemu, to jest Króla Pokoju” (Hbr 7,2). Najzwięźlej napisał o Jezusie Chrystusie św. Paweł: „On bowiem jest naszym pokojem” (Ef 2,14).

Naszym pokojem jest Jezus!

Jezus jest naszą radością, prawdą, naszym życiem, pojednaniem…
Jezus jest pełnią naszego istnienia!
Jemu chwała na wieki!

Aleksandra Kowal

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

CAPTCHA ImageChange Image