1. Znaczenie wyrazu „charyzmatyczna”
33. Zanim powiemy, dlaczego Odnowa charyzmatyczna przyniosła ostrzejszą świadomość Ducha Zła i grzechu w świecie, chciałbym krótko powiedzieć, dlaczego i jak przyczyniła się do głębszego i żywszego uświadomienia sobie Ducha Świętego i Jego darów. Pozytywy i negatywy można nazwać awersem i rewersem tego samego medalu. Najpierw jednak należy doprecyzować słownictwo.
Określenie „charyzmatyczna” użyte w tytule tylko wyjątkowo będzie używane, należy jednak je wyjaśnić, aby nie obciążać tekstu. Termin ten nie ma znaczenia ograniczającego: cały Kościół jest charyzmatyczny i takim jest każdy chrześcijanin na mocy swego Chrztu. Ale termin ten nabrał znaczenia historycznego i oznacza określony ruch, zwany częściej „Odnową w Duchu Świętym”. Wolę tę nazwę, bo wyraz „charyzmatyczny” nie obejmuje wszystkich dziedzin tego powiewu odnowy duchowej, nie tylko dotyczącej charyzmatów, ale różnych aspektów życia chrześcijańskiego.
Wszelka prawdziwa odnowa pochodzi od Ducha Świętego, wszystkie ruchy duchowe w Kościele mogłyby przyjąć tę nazwę. Ale historycznie została ona zarezerwowana dla Odnowy, która rozpoczęła się od 1967 roku w grupach modlitewnych w Stanach Zjednoczonych.
Ponadto ów „ruch” nie jest ruchem zorganizowanym w zwykłym znaczeniu tego słowa, nie ma założyciela ani „instytucji” liderów, nie jest całkowicie jednorodny. Sytuacja jest różna w każdym kraju, zwłaszcza w odniesieniu do tematu, który poruszamy. Należy pamiętać o tej różnorodności, aby ocenić, w jakiej mierze pewne ostrzeżenia nadają się do lokalnego zaadaptowania.
2. Podstawowe doświadczenie w Odnowie
34. Powiedzmy na początku, czym jest podstawowe, osobiste doświadczenie w grupach modlitwy stanowiące duchową głębię Odnowy. Przechodząc ponad powierzchownym obrazem, należy rozumieć Odnowę jako łaskę, która aktualizuje Chrzest i Bierzmowanie, niczym osobiste Zielone Święta zakładające nawrócenie, ponowne poznanie Jezusa Chrystusa, nowe otwarcie się na Ducha Świętego. Niech teologowie szukają najlepszego sformułowania na to zjawisko. Zwrot „chrzest w Duchu Świętym” może sprawić, że się zapomni o Chrzcie sakramentalnym, który nas zakorzenia w Jezusa Chrystusa; zwrot „osobiste Zielone Święta” nie może sprawić, by zapomniano o dniu Pięćdziesiątnicy, który pozostaje wyjątkowy jako fundament powstania Kościoła.
Bez względu na słownictwo, przeżycie nawrócenia do nowego życia jest w Kościele faktem codziennym. Odnowa przechodzi przez pięć kontynentów, jak wiew rechrystianizacji idący w głąb, jak wiatr rozdmuchujący popiół i przekształcający żar w ognisko ciepła i życia. Powiedział Jezus: Przyszedłem rzucić ogień na ziemie, i jakże bardzo pragnę, żeby on już zapłonął (Łk 12,49).
W odpowiedzi na modlitwę Jana XXIII i Pawła VI tajemnica Zesłania Ducha Świętego trwa w tym religijnym przebudzeniu w sposób szczególny. Nowością dla tych, którzy je przyjęli, jest to, że Duch Święty, tajemnica wiary, staje się ich własnym doświadczeniem życiowym. W tym leży klucz.
Ojciec Sullivan, jezuita, profesor teologii Uniwersytetu Gregorianum w Rzymie, pisał:
„Charyzmatycy nie wątpią ani chwili, że Duch Święty zostaje dany osobiście w sakramentach Chrztu i Bierzmowania i że jest obecny w każdym żyjącym w łasce. Lecz jednocześnie wierzą, że Duch Święty, którego posiadają, może w tej samej osobie stać się obecny w nowy, głębszy sposób, przemieniając swą obecność uprzednio tkwiącą w wierze, w rzeczywistość żywą i doświadczalną.
Ta zmiana objawia się nowym działaniem Ducha Świętego w życiu osobistym, w zdumiewającym wzroście siły do świadczenia o Panu Jezusie, jak również przez charyzmaty. Sygnalizując owo przeżycie «pentekostalnej inicjacji», która objawia się nowym sposobem obecności Ducha, charyzmatycy podkreślają, że nie należy tej fazy początkowej przeciwstawiać z krzywdą dla «życia w Duchu», bo ma być ono logicznym jej rozwinięciem i kontynuacją. Należy je podtrzymywać i karmić, jeżeli się chce, by doświadczenie to przyniosło owoce”.
35. Do tej analizy i świadectwa chciałbym dołączyć parę słów historyka Richarda Quedebaux, który w swej książce The New Charismatics bardzo dokładnie ustala wagę tego przeżycia.
„Gdy Chrystus obiecał uczniom, że po Jego odejściu ześle im Ducha Świętego, przewidywał, że to przyjście zaradzi ważnym trzem potrzebom:
1) utwierdzi ich w wierze;
2) przyniesie im radość;
3) da uczniom pewność, pokieruje nimi i pouczy ich.
Obserwując większość chrześcijan, trzeba stwierdzić, że choć przyjmują intelektualnie obietnicę Jezusa o Duchu Świętym, jednak nie doświadczyli osobiście Jego przyjścia. Stąd też ta obietnica nie ma rzeczywistego znaczenia w ich życiu i powstaje pytanie: jak można wiedzieć, że Duch Święty zamieszkuje we mnie?
Odnowa charyzmatyczna odpowiada na to pytanie: testem jest «chrzest w Duchu Świętym», silne przeżycie, które przekonuje przyjmującego tę łaskę, że Bóg jest wierny w swych obietnicach oraz że «znaki i cuda» opisane w Dziejach Apostolskich mogą również dziś dokonywać się w jego życiu”.
Oto co przynosi Odnowa w tym, co dotyczy uświadomienia sobie działania Ducha Świętego w życiu chrześcijańskim.
Zwróciło to uwagę papieża Jana Pawła I, któremu posłałem moją książkę Nowa Pięćdziesiątnica?, gdy był jeszcze patriarchą Wenecji. W serdecznym, przyjacielskim liście zawarł swą reakcję w zdaniu o niemałym znaczeniu:
„Czytając te stronice – napisał – czuję się zmuszony powiedzieć, tak jak Eminencja, że przeczytałem nowymi oczami teksty świętego Pawła i Dzieje Apostolskie, o których wydawało mi się, że je dobrze znam.”
Odnowa jest takim nowym odczytaniem.
Tematy do refleksji i wymiany poglądów
1. Określenie „charyzmatyczny” jest mylące, każdy chrześcijanin jest charyzmatykiem przez Chrzest. Wyjaśnij, że Odnowa w Duchu Świętym jest zwana charyzmatyczną ze względów historycznych (nr 33).
2. Co stanowi sedno Odnowy, a co jest marginalne? (nr 34).
3. Dlaczego Jezus zesłał uczniom Ducha Świętego? (nr 34, 35).
4. Ukaż miejsce w Dziejach Apostolskich wskazujące, że Duch Święty zstąpił, by zaradzić zasygnalizowanym życiowym potrzebom (nr 35).
Wypowiadajmy z dziękczynieniem naszą wdzięczność Panu Jezusowi za dzieło Ducha Świętego w Kościele poprzez wieki.
Boże, który w przedziwny sposób stworzyłeś człowieka, a jeszcze przedziwniej go odkupiłeś, spraw, prosimy, abyśmy siłą ducha opierali się powabom grzechu i zasłużyli na osiągniecie wiecznej radości.
Modlitwa z Wigilii Paschalnej