TWOJE SŁOWO JEST PRAWDĄ

Artykuł ukazał się w czasopiśmie: „First Things” nr 125 (Aug/Sept 2002), s. 38-42.

W Stanach Zjednoczonych pojawił się kolejny ważny tekst obrazujący, jak entuzjastyczni katolicy i gorliwi protestanci ewangelikalni mogą ze sobą rozmawiać na trudne tematy. Przyjrzyjmy się krótko historii jego powstania.

Wiosną 1994 roku w USA grupa wiernych Kościoła rzymskokatolickiego oraz ewangelikalnych protestantów (Evangelicals) opublikowała słynny apel: Evangelicals and Catholics Together: The Christian Mission in the Third Millennium (Chrześcijanie ewangelikalni i katolicy razem: misja chrześcijańska w trzecim tysiącleciu). Za tym apelem poszedł tekst Dar zbawienia ogłoszony w 1998 roku. Obecnie ogłoszono uzgodnienie zatytułowane Your Word Is Truth (Twoje Słowo jest Prawdą). Lista podpisanych pod nim osób jest absolutnie imponująca.

Ze strony ewangelikalnej jest to np. słynny Charles Colson (z organizacji Prison Fellowship), znany teolog James J. I. Packer oraz przedstwiciele wielu uczelni i kościołów reprezentujących ewangelikalny nurt protestantyzmu (Reformed Theological Seminary, Beeson Divinity School, Eastern Nazarene College, Reformed Theological Seminary, Church of God School of Theology, Cedar Springs Presbyterian Church, Drew University, Wheaton Graduate School of Theology czy Trinity Evangelical Divinity School.

Listę katolickich sygnotariuszy możemy otworzyć nazwiskiem ks. kardynała Avery Dullesa (Fordham University), a dalej wypada wymienić słynnego publicystę o. Richarda Johna Neuhausa, oraz przedstawicieli takich uczelni i instytucji jak: Loyola College of Maryland, Seton Hall University, Fordham University czy John Paul II Institute for Studies on Marriage.

Jak wspaniała muzyka brzmią dla nieprzyzwyczajonego polskiego ucha takie na przykład fragmenty uzgodnień:

„My, którzy jesteśmy chrześcijanami ewangelikalnymi (Evangelicals) uznajemy potrzebę sprostowania szeroko rozpowszechnionego w naszych wspólnotach nieporozumienia, mianowicie że sformułowanie sola Scriptura (tylko Pismo św.) oznacza nuda Scriptura (dosłownie Pismo św. nieodziane, czyli obdarte i wyabstahowane ze swojego kościelnego kontekstu). Tymczasem zwrot sola Scriptura odnosi się raczej do pierwszeństwa i wystarczalności Pisma św. jako normy teologicznej – jedynej nieomylnej reguły wiary i praktyki – stojącej ponad wszelką tradycją, niż po prostu do odrzucenia tradycji. Oddzielenie studium Pisma św. od wierzącej wspólnoty (czyli nuda Scriptura) oznacza zaniedbanie dzieła Ducha Świętego w prowadzeniu ludu Bożego ku prawdom biblijnym i wystawia interpretację tych prawd na niebezpieczeństwo nieskrępowanego subiektywizmu”.

Jakże potrzebne byłoby częste powtarzanie także w Polsce słów, jakie wnieśli w to uzgodnienie katolicy:

„My, którzy jesteśmy katolikami, musimy prostować szeroko rozpowszechnione w naszej wspólnocie nieporozumienie, że tradycja jest dodatkiem do Pisma świętego albo że jest równoległym i niezależnym źródłem autorytatywnego nauczania. Kiedy katolicy mówią «Pismo i tradycja» mają na myśli, że żywe doświadczenie (tradycja) wspólnoty wiary w ciągu wieków zawiera posługę wiernej interpretacji prowadzonej przez Ducha Świętego w rozeznawaniu i wyjaśnianiu objawionej prawdy zawartej w spisanym słowie Bożym, czyli w Piśmie świętym”.

Jak wiele możemy się wreszcie nauczyć w Polsce z tego, co uznano w uzgodnieniu Twoje słowo jest Prawdą za możliwe do ogłoszenia wspólnie, zarówno przez stronę katolicką, jak i protestancką:

„Razem potwierdzamy, że Pismo św. jest natchnione przez Boga i jedynym autorytatywnym spisanym objawieniem Bożym. Jako takie jest normą dla nauczania i życia w Kościele. Potwierdzamy też, że tradycja, właściwie zrozumiana jako prawidłowa refleksja nad nauczaniem biblijnym, jest wiernym przekazywaniem prawd Ewangelii z pokolenia na pokolenie mocą Ducha Świętego. Jako ewangelikalni chrześcijanie (Evangelicals) i katolicy w pełni oddani naszym dziedzictwom wiary, potwierdzamy razem współprzynależność Pisma św. i tradycji: tradycja nie jest drugim źródłem objawienia obok Biblii, ale musi być zawsze poddawana korekcie i być kształtowana przez Pismo, a Pismo św. nie ma być rozumiane w próżni, w oddzieleniu od historycznej egzystencji i życia wspólnoty wiary.
[…]
W zaangażowaniu życia Pismem św. chrześcijanie ewangelikalni i katolicy uczą się od siebie nawzajem. Wierni katoliccy uczą się nacisku na wspólnotowe studium biblijne i na oddanie majestatowi i ostatecznemu autorytetowi spisanego słowa Bożego; wierni ewangelikalni – uczą się od katolików nacisku na słowo w liturgicznym i pobożnościowym życiu, kształtowanym przez żywe doświadczenie Kościoła Chrystusa poprzez wieki.
[…]
Uznajemy, że Pismo winno być czytane w towarzystwie wspólnoty wiary zarówno tej z przeszłości, jak i obecnej. Indywidualne poglądy na to, co oznacza Biblia, muszą być poddane dyskusji i uznaniu w szerszej wspólnocie.
«Kościół Boga żywego [jest] filarem i podporą prawdy» (1 Tm 3, 15). Ponieważ Kościół Boga żywego jest filarem i podporą prawdy, w dyskusjach wobec sprzecznych interpretacji słowa Bożego Kościół musi mieć możliwość rozeznania prawdziwego nauczania i ogłoszenia go z całą jasnością. Jest to konieczne, aby ujrzeć i odrzucić heretyckie wypaczenia ewangelicznej prawdy oraz dla zapewnienia rzetelnego nauczania, tak by nienaruszona wiara została przekazana kolejnemu pokoleniu.”

Strony uzgodnienia ogłosiły nie tylko to, w czym się dziś zgadzają, ale także to, w czym się istotnie różnią.

„Katolicy postrzegają chrześcijan ewangelikalnych jako wspólnotę kościelną z pewnymi brakami, która potrzebuje wzmocnienia przez pełny zestaw darów, które – jak wierzymy – Chrystus zamierzył dla swojego Kościoła.
Ci zaś postrzegają katolicyzm jako tak bardzo skoncentrowany na idei Kościoła, że przesłania to nowotestamentową Ewangelię, i dlatego uważają, że katolicyzm potrzebuje większej zgodności z nauczaniem biblijnym.
Przeciwności w tej dziedzinie sięgają daleko i głęboko.
[…]
Teologiczne różnice, które ciągle nas dzielą, są poważne i wymagają modlitewnej refleksji i poważnego zaangażowania obu stron. Ale w obliczu społeczeństwa nacechowanego ideologiami niewiary i kulturą śmierci, uważamy za rzecz bardzo ważną potwierdzić razem te podstawowe prawdy historycznej ortodoksji chrześcijańskiej, które mamy wspólne”.

Uzgodnienie podpisali:

Evangelical Protestants
Dr. Harold O. J. Brown – Reformed Theological Seminary
Mr. Charles Colson – Prison Fellowshi
Dr. Timothy George – Beeson Divinity School
Dr. Kent R. Hill – Eastern Nazarene College
Dr. Frank A. James – Reformed Theological Seminary
Dr. Cheryl Bridges Johns – Church of God School of Theology
Dr. Thomas Oden – Drew University
Dr. James J. I. Packer – Regent College, British Columbia
Dr. Timothy R. Phillips – Wheaton Graduate School of Theology
Dr. John Woodbridge – Trinity Evangelical Divinity School

Roman Catholics
Dr. James J. Buckley – Loyola College of Maryland
Avery Cardinal Dulles, S.J. – Fordham University
Father Thomas Guarino – Seton Hall University
Father Joseph T. Lienhard, S.J. – Fordham University
Father Francis Martin – John Paul II Institute for Studies on Marriage and Family
Father Richard John Neuhaus – Institute on Religion and Public Life
Father Edward T. Oakes, S.J. – Regis University
Dr. Robert Louis Wilken – University of Virginia